By ในยุคที่ AI กำลังพัฒนาไปอย่างก้าวกระโดด และกำลังเปลี่ยนแปลงการใช้ชีวิตของเรา สิ่งที่เราต้องให้ความสำคัญควบคู่ไปกับความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีนี้ คือ การพัฒนา Human Skills โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ทักษะสำคัญที่เรียกว่า การตระหนักรู้ในตนเอง (Self-Awareness)
วิธีการดาวน์โหลด : คลิกที่ภาพ → กดทดลองเรียนฟรี → เข้าห้องเรียนและเลือกหัวข้อ การตระหนักรู้ในตนเอง (Self-Awareness) → ดาวน์โหลดชีทกิจกรรม Outside-In
Table of Contents
การตระหนักรู้ในตนเอง (Self-Awareness) คืออะไร?
ทักษะนี้คือความสามารถในการรับรู้ความคิด ความรู้สึก และการให้คุณค่าต่อสิ่งต่าง ๆ อย่างรู้เท่าทัน แม้จะเป็นทักษะที่จำเป็นและสำคัญ แต่หลายครั้งเรามักจะตัดสินใจทำบางสิ่งลงไปก่อน แล้วมารู้เท่าทันในภายหลัง ซึ่งก็มักจะนำไปสู่การตำหนิหรือกล่าวโทษตนเอง
ทำไมเราต้องมี Self-Awareness?
เพราะทักษะนี้เป็นพื้นฐานสำคัญที่จะช่วยให้เราเข้าใจจิตใจของตนเองได้ดียิ่งขึ้น และยังมีประโยชน์อีกหลายอย่าง เช่น
- เพิ่มความสามารถในการสังเกตและพัฒนาตนเอง: เราจะสามารถมองเห็นและเข้าใจตนเองในมิติที่ลึกซึ้งขึ้น นำไปสู่การพัฒนาตัวเองอย่างต่อเนื่อง
- พัฒนาทักษะการตัดสินใจ: เมื่อเราเรียนรู้เกี่ยวกับตนเองมากขึ้น มีข้อมูลเกี่ยวกับตนเองมากขึ้น เราจะสามารถนำข้อมูลชุดนี้ไปใช้ประกอบการตัดสินใจในการกระทำสิ่งเดิมหรือสิ่งใหม่ได้อย่างเฉียบคมมากขึ้น
- เสริมสร้างความเห็นอกเห็นใจและปฏิสัมพันธ์เชิงบวกกับผู้อื่น: การรู้เท่าทันตนเอง ช่วยให้เราเข้าใจถึงผลกระทบของการกระทำต่อความรู้สึกของตนเองและผู้อื่น ซึ่งจะนำไปสู่ความเห็นอกเห็นใจผู้อื่นได้มากขึ้น และส่งผลให้มีปฏิสัมพันธ์ที่ดีกับผู้อื่นในทางบวก
ฝึกฝน Self-Awareness แบบ Outside-in
เพื่อให้เราสามารถนำทักษะ Self-Awareness ไปใช้ให้เกิดประโยชน์ได้จริง เราสามารถเริ่มต้นฝึกฝนได้ด้วยแนวทางที่เรียกว่า Outside-in ซึ่งเป็นการสำรวจจากภาพรวมภายนอก เข้าสู่ปัจจัยภายในที่ละเอียดอ่อนยิ่งขึ้น จากใน Template Outside-in ที่เปิดให้ดาวน์โหลดด้านบน เราจะเห็นว่าการฝึก Outside-in ประกอบด้วยการสำรวจตนเองใน 5 ด้านได้แก่
- Things I do: คือการสังเกตการกระทำที่กำลังเกิดขึ้นในขณะนั้น ว่าเรากำลังทำอะไรอยู่ ลองนึกภาพว่าเสมือนมีกล้อง CCTV จับภาพตัวเราอยู่
- Things I sense: คือการสำรวจการรับรู้ผ่านประสาทสัมผัสทั้ง 5 โดยจะเน้นการรับรู้ข้อมูลดิบผ่านประสาทสัมผัสทั้ง 5 โดยพยายามหลีกเลี่ยงการตีความหรือเปรียบเทียบ
- Things I feel: คือการระบุความรู้สึกที่เกิดขึ้น ซึ่งมักเป็นคำที่เราเข้าใจได้และคนอื่นก็พอจะอนุมานได้ เช่น ดีใจ เสียใจ หิว ง่วง
- Things I think: คือการสำรวจความคิดที่เกิดขึ้น ความคิดอาจมาในรูปแบบของประโยคหรือภาพ
- Things I want: คือการสำรวจความต้องการ ซึ่งมักเชื่อมโยงความคิดจากอดีต ปัจจุบัน และอนาคต โดยความต้องการอาจเป็นความต้องการในช่วงเวลาสั้น ๆ หรือความต้องการที่มีระยะเวลายาวนานหลายปี
ใครอยากเรียนรู้การสำรวจ Outside-in แบบเจาะลึกยิ่งขึ้น สามารถฟังคำอธิบายแบบละเอียดและฝึกฝนไปพร้อม ๆ กันกับอาจารย์นรพันธ์ ทองเชื่อม Cognitive Therapist จาก Merak Clinic ได้ที่คอร์ส Mental Health First Aid ในกิจกรรมเพิ่มความตระหนักรู้ในตนเอง Outside-In
ขั้นสุดท้ายคือการฝึกฝนอย่างสม่ำเสมอ
การตระหนักรู้ในตนเองเป็นทักษะสำคัญที่ต้องอาศัยการฝึกฝนอย่างต่อเนื่อง การสำรวจตนเองผ่านแบบฝึกหัด Outside-in จะช่วยให้เราเข้าใจตนเองได้ลึกซึ้งขึ้น เป็นพื้นฐานของการพัฒนาตนเอง การตัดสินใจที่ดีขึ้น รวมถึงการมีปฏิสัมพันธ์เชิงบวกกับผู้อื่น
มาเริ่มต้นดูแลสุขภาพใจ พร้อมรู้เท่าทันในตนเองไปพร้อม ๆ กันกับคอร์ส Mental Health First Aid คลิกเพื่ออ่านรายละเอียดเพิ่มเติม/สมัครเรียนได้เลย!
ทดลองเรียนฟรี! แนะนำคอร์สเรียนช่วยอัปสกิลเป็นคนทำงานเก่ง ยุค AI
