By 2025 Tech Trends Report โดย Future Today Strategy Group (FTSG) ได้มีการรายงานถึงผลกระทบของ AI ในหลากหลายมิติ ซึ่งหนึ่งในนั้นคือประเด็นเกี่ยวกับ “ข้อมูลข่าวสาร” เพราะแม้ AI จะเป็นเครื่องมือที่ช่วยทุ่นแรง เพิ่ม productivity ให้คนทำงานแต่ในอีกด้านหนึ่งก็มีการนำเอา AI ไปใช้เป็นเครื่องมือในการสร้างรูปภาพหรือข้อมูลเท็จ ทำให้มีหลายคนหลงเชื่อและตกเป็นเหยื่อของข้อมูลเหล่านั้นได้ ดังนั้นแล้วนอกจากทักษะด้าน AI อีกหนึ่งทักษะสำคัญที่เราควรมีในปี 2025 นี้ก็คือ Critical Thinking
Table of Contents
AI กับ ข่าวปลอม
เราอาจเคยได้ยินประเด็นเรื่อง AI กับการสร้างข่าวปลอมกันมาบ้างแล้ว รายงาน FTSG ชี้ให้เห็นว่า AI สามารถถูกนำไปใช้ในทางที่ผิดได้ ยกตัวอย่างเช่นการสร้าง Deepfake (วิดิโอและเสียงปลอมที่เลียนแบบบุคคลได้อย่างสมจริง) ที่นำไปสู่ทฤษฎีสมคบคิดต่าง ๆ
ในขณะเดียวกันเหมือนเหรียญที่มีสองด้าน AI เองก็กำลังถูกนำมาใช้เป็นส่วนหนึ่งของการช่วยแก้ปัญหาข้อมูลเท็จต่าง ๆ จากรายงานเดียวกันนี้ของ FTSG ได้มีการกล่าวถึงแชตบอต AI ที่ถูกพัฒนาโดยนักวิจัยจาก MIT และ Cornell เป็น AI ที่สามารถช่วยให้ผู้คนตั้งคำถามกับทฤษฎีสมคบคิด ซึ่งช่วยลดความเชื่อในแนวคิดเหล่านี้ได้ถึง 20%
News Literacy | Critical Thinking กุญแจสู่ความอยู่รอดในยุค AI
แม้ว่าปัจจุบันจะมีเครื่องมือที่ช่วยในการตรวจสอบเนื้อหาเพิ่มมากขึ้น แต่การพึ่งพาเทคโนโลยีเพียงอย่างเดียวนั้นไม่เพียงพอ มนุษย์เราจำเป็นต้องมีทักษะที่แข็งแกร่งกว่านั้น
รายงาน FTSG ระบุว่าเราจำเป็นจะต้องสอนคน โดยเฉพาะอย่างยิ่งเยาวชนให้มีทักษะในการแยกแยะข่าวปลอม รู้ทันอคติของสื่อ และเข้าใจว่าข้อมูลบนโซเชียลมีเดียต่าง ๆ ถูกกรองหรือถูกกระจายออกไปอย่างไร เพื่อที่จะเตรียมพร้อม ช่วยให้พวกเขารับมือกับโลกของสื่อหรือ media landscape ที่เปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลาได้ดีขึ้น
โรงเรียน รัฐบาล และสื่อมวลชนล้วนมีบทบาทสำคัญในการส่งเสริมทักษะ Critical Thinking หรือทักษะกระบวนการคิดอย่างมีเหตุมีผล สามารถวิเคราะห์ข้อมูล หลักฐานและเรื่องราวต่าง ๆ ที่ได้ยิน ได้เห็น ได้อ่าน โดยมีหลักฐานหรือข้อสนับสนุนอ้างอิง เพื่อให้คนสามารถแยกแยะได้ว่าแหล่งข่าวไหนเชื่อถือได้ และแหล่งข่าวไหนเป็นข้อมูลเท็จ
เราจะพัฒนาทักษะ Critical Thinking ได้อย่างไร?
การพัฒนาทักษะ Critical Thinking ก็เป็นเหมือนการสร้าง “เกราะป้องกัน” ให้เราอยู่รอดในยุคที่อะไรก็ปลอมได้ โดย Harvard Business Review ได้เสนอแนะ 3 วิธีฝึกทักษะ Critical Thinking ง่าย ๆ ดังนี้
1. ตั้งคำถามกับทุกสิ่ง (Question assumptions) : อย่าเพิ่งด่วนเชื่ออะไรง่าย ๆ เริ่มได้ตั้งแต่ตั้งคำถามกับสิ่งรอบตัว ไปจนถึงมุมการทำงาน
2. คิดวิเคราะห์อย่างมีตรรกะ (Reason through logic) : ดูว่าข้อมูลถูกสรุปด้วยหลักฐานที่ชัดเจนและแม่นยำหรือยัง มองหาความเชื่อมโยงของหลักคิด จนได้ข้อสรุปที่เป็นเหตุเป็นผล
3. คิดหลากหลายมุมมอง (Diversify thought) : เปิดโอกาสตัวเอง ให้ได้คบกับคนหลายแบบ หลายอาชีพ ต่างวัย เราจะได้รับประสบการณ์และแนวคิดที่เราอาจไม่เคยเข้าใจมาก่อน
อ่านบทความเต็มได้ที่ วิธีฝึก Critical Thinking ฉบับคนทำงาน ‘ค่าตัวแพง’ จาก Harvard Business Review!
หรือเริ่มลงทุนกับตัวเองด้วยการพัฒนาทักษะ Critical Thinking ไปกับคอร์ส Critical Thinking for Better Decision Making สร้างกระบวนการคิดอย่างมีเหตุมีผล สู่การตัดสินใจที่เหมาะสมในทุกสถานการณ์
พิเศษ! ลงทะเบียนแสดงความสนใจล่วงหน้าเพื่อรับส่วนลดพิเศษได้แล้ววันนี้ คลิก Critical Thinking for Better Decision Making
